sábado, 2 de maio de 2015

Conto kikongo: "A amizade do lobo" ou "Ukamba wa mabulu ye mankelele"

 Conto kigongo:  "A amizade do lobo" ou  "Ukamba wa mabulu ye mankelele"
(Trazemos aqui o conto em português e em kikongo)

Fonte: http://contafrica.org/pt/contes/conte-pt/ukamba-wa-mabulu-ye-mankelele#storyHeader

 ​O Lobo e a Perdiz viviam bem, sem problemas. Um dia, a mãe do Lobo ficou doente. Para curá-la foram ao curandeiro e este disse ao Lobo:
— O remédio para a cura da sua mãe, são as penas da Perdiz.
Imediatamente, o Lobo chamou a sua amiga Perdiz a quem transmitiu a sua petição:
— Amiga! Só tu podes curar a minha mãe, com as tuas penas. Por favor, imploro-te que arranques algumas e que mas ofereças!
A Perdiz atendeu ao pedido do seu amigo. Depois, o Lobo e a sua mãe dirigiram-se ao curandeiro. Por fim, a mãe do Lobo ficou curada.
Os anos foram passando, passando, passando, até que certo dia, a mãe da Perdiz também ficou doente. Vendo o estado dela, a perdiz resolveu levá-la também ao Curandeiro. E o Curandeiro, como remédio para a cura da doença da mãe da Perdiz, recomendou a pele do Lobo. Assim, a Perdiz imediatamente procurou o amigo Lobo e disse-lhe:
— Amigo Lobo, a minha mãe está doente.
— Oh! O que podemos fazer agora?
— Fui ao Curandeiro e ele pediu-me que levasse a tua pele para que ele a cure.
— O quê?! Repete outra vez!
Pacientemente, a Perdiz repetiu tudo o que já tinha dito, mas de nada lhe valeu. Então resolveu utilizar o seu último recurso, falar do favor que lhe prestara quando a mãe dele esteve doente:
— Amigo Lobo! O Curandeiro pediu que tu me ajudasses como eu te ajudei quando a tua mãe ficou doente. Portanto, assim como eu te tinha dado as minhas penas para curar a tua mãe, tu também deves dar-me a tua pele para a salvação da minha mãe.
Ao ouvir isso, o Lobo afastou-se do local, dizendo repetidamente:
— Que se desfaça, que se desfaça, que se desfaça esta amizade.
E a Perdiz lamentou:
— Eu te ajudei naquele tempo. Tirei as minhas penas, entreguei-tas para a cura da tua mãe! Agora que a minha mãe adoeceu, tu não queres me ajudar! Porquê?!
Ouvindo isto, o Lobo acelerou os passos e, em tom alterado e irritado, repetiu várias vezes:
— Que se desfaça, que se desfaça, que se desfaça esta amizade.
Assim, terminou a grande amizade entre o Lobo e a Perdiz.
Lição: A amizade real perdura se estiver fundamentada em vantagens recíprocas.

Agora o mesmo conto na língua africana Kikongo:

Mbulu ye Nkelele bazinganga kwawu kyambote. Kunsuka, ngundi a mbulu wayela. Wawu kayela bayenda kwa nganga. Nganga wavova kwa mbulu vo:
E`nlongo milenda sasula ongudi aku nsala za Nkelele.
Mbulu wabokela nkundi andi:
— Enkundia ame ongudi ame oyelele.
Owawu ongeye olenda kala ye nsala za Nkelele watukuna ensala zaku wampanazo. Nkelele wavanga ezolela ya `nkundi andi, watukuna ensala zandi wavanazo kwa Mbulu. Bayenda kwa nganga. Ongudi a Mbulu wasasuka, wawu kasasuka, bazinga, bazinga, bazinga. Kuna nsuka ongudi ya Nkelele wayela. Bayenda dyaka kwa nganga. Wawu bayenda kwa nganga, wubalombele o`nkanda a Mbulu. Mbuta Mbulu, ngudi ame oyelele. Aweyi tuvanga wawu e? Ngyele kwa nganga yandi wundombele o`nkanda aku mpasi vo ongudi ame kasasuka. Ombulu kazola ko. Wavavuka fyoti vandambu ye wavova: “vutukila dyaka” onganga olombele vo ongeye ofwete kunsadisa nga wuna yasadisila mu kumvana o`nkanda aku. Omono, ongudi ame wayela kena, wawuna yavanga muna nsala zame wuna mpe ovanga muna `nkanda aku mu sadisa ongwame. Wawu kawawowo, ombulu ovavukidi vana fulu kyokyo yo vova vo:
— kifwa, kifwa, kifwa ekikundi kyaki (2 bis)
Onkelele wavova dyaka: “mono yakusadisa muna ntangwa yayina. Yadi kala ye nsala zame, yavanazo mu sadisa ongudi aku, wawu ongudi ame oyelele, kuzolele kunsadisa ko! Ekuma?
— kifwa, kifwa, kifwa ekyaki ekikundi (2 bis)
Wawu wamanina ekikundi kya Mbulu yo Nkelele aya bakala yo zola kwayingi.
Longi:
Ozola yovo ekikundi kyasikila kina kizingilanga. Vo kikundi kekina kyasikila ko yo lembi kala ye ngwizani endambu ye ndambu, kifwete manina owu wamanina ekikundi kya Mbulu yo Nkelele.

0 comentários:

Postar um comentário